Indyjska tarcza – dhal z XVIII/XIX wieku (nr inw. MP/AH/69)

Obraz

Okrągła tarcza soczewkowa (o wypukłym kształcie) wykonana ze stali, typowa dla wojskowości indyjskiej, tureckiej i perskiej. W Persji ten rodzaj tarczy występuje pod nazwą sipar. Wywodzą się one bezpośrednio od kałkanów, które także są okrągłymi tarczami soczewkowymi, lecz wytwarzano je z lżejszych materiałów – na przykład z połączonych jedwabnymi nićmi figowych prętów. Tylko na środku mocowano czasem dla wzmocnienia metalowe umbo. Dhal jest znacznie cięższą i wytrzymalszą tarczą. Od wewnątrz wyściełano ją grubą i miękką poduszką, która pozwalała na zamortyzowanie przyjętych na tarczę ciosów. Starano się jednak nie przyjmować całej energii uderzenia na wprost lecz wychwytywać ciosy tak, by choć trochę ześlizgiwały się one po powierzchni tarczy. Tarcza posiada cztery zdobione rozety, które przymocowane są nitami łączącymi także elementy uchwytu znajdujące się po wewnętrznej stronie tarczy. Krawędź posiada na całej długości wywinięcie z blachy, które sprawia, że jest ona znacznie grubsza niż reszta tarczy. Dzięki takiemu wzmocnieniu były mniejsze szanse na to, że broń przeciwnika wbije się w krawędź tarczy przy mocnym uderzeniu (co wbrew pozorom nie jest takie trudne w przypadku tarczy wykonanej z metalu).

Dhal na całej powierzchni posiada kunsztowne zdobienia w postaci wyobrażeń scen religijnych oraz różnorodnych motywów roślinnych. Ukazane są tu także liczne elementy architektoniczne oraz walczące ze sobą zwierzęta. Część tarczy posiada także inkrustacje.

Opracowanie: Michał Smoliński

Štít, neboli dhal z Indie, 18. /19. století (nr inw. MP/AH/69)

Kruhový vydutý štít vyrobený z oceli představuje typickou ochrannou zbroj indických, tureckých a perských armád. V Persii byl označován jako sipar, který přímo vycházel z lehkého kulatého štítu kalkanu, vyráběného z proutí, protkaných vlnou, bavlnou nebo hedvábím, postupem doby, pro jeho zpevnění, s velkou kovovou puklicí uprostřed. Dhal býval o poznání těžší a pevnější. Jeho rub byl potažen měkkou či hrubou látkou (nebo kůží), tlumící údery do štítu. Snahou bojovníka, používajícího tento štít, nebylo vykrývat útočné rány napřímo, ale více méně je odrážet do stran. Štít zdobí čtyři rozety, přichycené ke štítu nýty, které na rubu štítu současně slouží pro jeho úchyt. Po celém obvodu tohoto štítu se nachází zesílený okraj (příruba), zpevňující samotný štít proti útočným (sečným) výpadům nepřítele.

Po celém svém povrchu je dhal mistrně vyzdoben postavami s náboženskou tematikou, různorodými rostlinnými motivy, architektonickými prvky a bojujícími zvířaty. Část štítu je rovněž inkrustovaná.  

Zpracování: Michał Smoliński
Překlad: Jakub Mamula

Powrót

Baner

Projekt "Bogactwo kulturowe zabytków architektury Zlatych Hor i Prudnika / Kulturní bohatství památek Zlatých Hor a Prudniku" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. Przekraczamy granice"