Francuska strzelba z XVIII/XIX w. (nr inw. MP/AH/105)

Strzelba została uszkodzona w wyniku czego lufa oddzielona została od drewnianej kolby. Jest to strzelba wykorzystywana przez oddziały francuskiej piechoty z przełomu wieków XVIII i XIX. Zaopatrzona jest w zamek skałkowy.

W tym czasie zastąpiono już tradycyjny sposób ładowania broni odprzodowej poprzez używanie przybitki i flejtucha. Zamiast tego stosowano znane od początku XVII wieku patrony. Były one swoistym pierwowzorem późniejszych naboi zespolonych. Miały one postać papierowej tulejki, w którą zawinięty był pocisk wraz z porcją czarnego prochu. Według źródeł pisanych patrony pierwszy raz użyto w roku 1601 w Polsce w armii zreformowanej przez Stefana Batorego. Były tak praktycznym rozwiązaniem, że wkrótce rozpowszechniły się na terenie całej Europy i przetrwały w użyciu aż do II połowy XIX wieku. Podnosiły bowiem znacznie szybkostrzelność broni i ułatwiały ładowanie. Podczas ładowania strzelec odrywał koniec ładunku zębami, wsypywał odrobinę prochu na panewkę, a resztę do lufy. Następnie wsuwał do lufy zmiętą papierową tulejkę i pocisk. Po ubiciu stemplem był gotowy do oddania strzału.

Opracowanie: Michał Smoliński

Francouzská puška z 18/19. století (nr inw. MP/AH/105)

Puška francouzské pěchoty z přelomu 18. a 19. století s křesadlovým zámkem. Hlaveň je oddělena od dřevěné části zbraně (hlaviště pažby, krku pažby, spouště i zámku).

Přelom 18. a 19. století představuje období, ve kterém již zastupoval tradiční způsob nabíjení zbraně zepředu za pomocí ucpávky. První předchůdci jednotného náboje – patrony, se objevili na počátku 17. století. Jednalo se o papírovou dutinku, do které byla uzavřena střela společně s prachovou náplní. Podle písemných pramenů byl typ tohoto náboje poprvé použit v roce 1601 v polské armádě, reformované Štěpánem Báthorym. Představoval natolik revoluční řešení, že se brzy rozšířil do celé Evropy, kde byl používán až do druhé poloviny 19. století. Několika násobně zvyšoval rychlost nabíjení a střelby. Před nabitím do pušky se musela tato papírová patrona otevřít zuby a náplň se poté vsypala do hlavně. Jakmile byly jednotlivé části uzavřeny nábojnicí, vznikl jednotný náboj, připravený k výstřelu.

Zpracování: Michał Smoliński
Překlad: Jakub Mamula

Powrót

Baner

Projekt "Bogactwo kulturowe zabytków architektury Zlatych Hor i Prudnika / Kulturní bohatství památek Zlatých Hor a Prudniku" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. Przekraczamy granice"