Rapier hiszpański z XVI wieku (nr inw. MP/AH/127)

Rapier to popularna od XVI wieku broń sieczno-kolna. Jest to zmodyfikowana forma miecza, która posiada przy rękojeści metalowy element zwany koszem. Zapewnia on dodatkową ochronę dłoni i pozwala na stosunkowo bezpieczną walkę bez noszenia ciężkich płytowych rękawic. Pierwsze modele rapierów posiadały szerokie głownie mieczowe, dopiero z czasem stawały się one coraz dłuższe i cieńsze. Nadal jednak rapier pozostawał bronią stosunkowo ciężką w porównaniu do szpad. Jego wygląd bywa mylący dla osób nieobeznanych z uzbrojeniem i może wydawać się lekki, jednak nie był on lżejszy od typowych mieczy jednoręcznych, a przez swoją długość niejednokrotnie bywał bronią cięższą. Egzemplarze o wadze 1,5-1,8 kg, nie są niczym niespotykanym.

Głownia tego rapiera posiada widoczne przewężenie przy jelcu, które ułatwia walkę z palcem wskazującym przełożonym ponad jelec. Taki rodzaj chwytu był znany już we wczesnym średniowieczu i widoczny jest choćby na przedstawieniach normańskich wojowników na pochodzącej z XI wieku tkaninie z Baeux. Tutaj jednak rapier posiada stalową osłonę w kształcie muszli, która zapewnia ochronę wysuniętego palca, jakiej brakowało w broni średniowiecznej.

Z XVI i XVII wieku znanych jest wiele podręczników fechtunku traktujących o walce rapierem. Sztuka ta była kontynuacją średniowiecznych systemów walki mieczem znanych z traktatów powstających już od XIII stulecia.

Opracowanie: Michał Smoliński

 


Španělský rapír z 16. století (nr inw. MP/AH/127)

Rapír představuje značně oblíbenou sečnou a bodnou zbraň. Jedná se o modifikovanou verzi meče, jehož jílec býval doplňován tzv. košem chránícím ruku a umožňujícím bojovat bez těžkých ochranných plátových rukavic. Nejstarší modely rapírů měly širokou čepel, teprve až postupem času se jejich čepele prodlužovaly a zeštíhlovaly. V porovnání s kordem však zůstával rapír i nadále relativně těžší zbraní. Jeho vzhled může být pro laika zavádějící, a tak se na první pohled může se zdát, že se jednalo o lehkou zbraň, popravdě ale nebyl o nic lehčí než jednoruční meč. Exempláře o váze 1,5 – 1,8 kg nebyly ničím výjimečným.

Na čepeli tohoto rapíru, blízko jílce, je viditelné zúžení, které umožňovalo speciální držení zbraně s předsunutým prstem. Takový způsob uchopení byl znám již v raném středověku a spatřit jej dokonce můžeme na tapisérii z Bayeux, zobrazující normanské válečníky z 11. století. Zde však má rapír, na rozdíl od středověké zbraně, ocelovou záštitu ve tvaru mušle (na koši), která měla chránit vysunutý prst.

Z 16. a 17. století se nám dochovalo mnoho učebnic popisující šerm s rapírem. Ten vycházel ze středověkých způsobů bojů s mečem, známých z pojednání, která vznikala již od 13. století.

Zpracování: Michał Smoliński
Překlad: Jakub Mamula

Powrót

Baner

Projekt "Bogactwo kulturowe zabytków architektury Zlatych Hor i Prudnika / Kulturní bohatství památek Zlatých Hor a Prudniku" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. Przekraczamy granice"