Kiścień z XVI w. (nr iwn. MP/AH/836)

Kiścienie to broń bardzo efektowna, a jednocześnie niezwykle skuteczna w rękach wprawnego wojownika. Na drewnianym trzonku umocowana jest za pomocą żelaznego łańcucha drewniana głowica zaopatrzona w cztery metalowe kolce. Nie była to broń popularna, gdyż walka za jej pomocą wymagała sporych umiejętności. Dużo popularniejsze były cepy bojowe, które różniły się od kiścieni tym, że posiadały krótkie łączenie (to zmniejszało chaotyczność uderzeń) długiego drzewca z podłużnym bijakiem. W kiścieniu bijak ma kształt bardziej zbliżony do kuli z kolcami lub wypustkami. Kiścienie niekoniecznie musiały posiadać połączenie w postaci łańcucha, nierzadko zamiast niego wykorzystywano rzemienie lub sznury. W źródłach z okresu średniowiecza znajdujemy egzemplarze kiścieni posiadające nie tylko jeden, ale nawet dwa lub trzy bijaki. Takie rozwiązanie zwiększało siłę rażenia broni, a także sprawiało, że w przypadku zerwania jednego z łańcuchów kiścień nadal pozostawał użyteczną bronią. Mocowanie bijaka na łańcuchu pozwalało także na skuteczniejszą walkę przeciw przeciwnikom używającym tarcz. Łańcuch z bijakiem mógł po prostu zawijać się za krawędź tarczy i w ten sposób trafiać w ciało tarczownika.

Kiścień czasami niepoprawnie nazywany jest morgensternem lub korbaczem.

Opracowanie: Michał Smoliński

 


Řemdih (nr iwn. MP/AH/836)

V rukou obratného válečníka se jednalo o velmi efektivní a současně pozoruhodnou zbraň. K dřevěné násadě je několika článkovým řetězem připevněna úderná část zbraně zakončená čtyřmi kovovými hřeby. Nejednalo se o oblíbenou zbraň, jelikož boj s ní vyžadoval značnou dovednost. Daleko populárnější byly bojové cepy, které se od řemdihu lišily tím, že měly dřevěný tlouk zpevněný kroucenými železnými pruty spojené objímkami, do nichž byly upevněny hřeby nebo železné hroty. S násadou býval spojen kratším řetězem, což umožňovalo v boji lepší manipulaci. V případě řemdihu měla jeho úderná část povětšinou podobu koule, jež byla pobita hřeby anebo osazena hrotitými výběžky. Řemdihy nemusely mít vždy nutně řetěz, místo něj se používaly i řemeny (popruhy) nebo šňůry. Ve středověkých pramenech nalezneme zmínky o řemdihu hned se třemi údernými částmi. Takový typ zbraně násobil sílu úderu a současně zaručoval, že i v případě utržení jedné této úderné části neztratil řemdih na funkčnosti. Řemdih umožňoval také účinnější boj proti nepříteli, jenž používal ochranný štít, neboť řetěz s údernou částí se mohl dostat až za okraj štítu a zasáhnout tak tělo bojovníka.

Němci této zbrani říkali Morgenstein (neboli jitřenka), snad podle tvaru hvězdice. Tento název se pak používal jak pro řemdih, tak pro palici s ostny, připevněnou na násadě.

Zpracování: Michał Smoliński
Překlad: Jakub Mamula

Powrót

Baner

Projekt "Bogactwo kulturowe zabytków architektury Zlatych Hor i Prudnika / Kulturní bohatství památek Zlatých Hor a Prudniku" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa. Przekraczamy granice"